Stress is een oerreactie van ons brein op een levensbedreigende situatie. De ‘overlevingsmodus’ is een “vecht-vlucht reactie”.
Het lichaam heeft onmiddellijk een energieboost nodig. Het ‘stresshormoon’ cortisol zorgt ervoor dat er meteen een grote hoeveelheid glucose (energie) vrijkomt in het bloed.

In het moderne dagelijkse leven, zowel thuis als op het werk, krijgen we meer dan we zelf beseffen te maken met stress-situaties. Ons lichaam maakt als ‘oer’ reactie nog steeds cortisol aan en dat heeft een nefaste invloed op onze fysieke, mentale en emotionele gezondheid.

Cortisol is een hormoon (stresshormoon) dat wordt aangemaakt in de bijnierschors, een deel van de bijnieren.
De bijnieren zijn kleine organen die bovenop de nieren liggen.
De aanmaak en afgifte van cortisol worden gereguleerd door de hypothalamus en de hypofyse in de hersenen via de zogenaamde hypothalamus-hypofyse-bijnier-as (HPA-as).

1. Verhoogde spierafbraak (katabole effecten): cortisol stimuleert de afbraak van spierweefsel: Spiereiwitten worden afgebroken om glucose te produceren. Dit proces kan leiden tot verlies van spiermassa (als cortisolspiegels chronisch hoog zijn)
2. Verlaagde spieropbouw: cortisol remt de eiwitsynthese, wat het moeilijker maakt om nieuwe spiermassa op te bouwen
3. Meer buikvet: cortisol zorgt permanent voor een verhoogde suikerspiegel. Als we deze suiker niet verbruiken door onze spieren in werking te zetten wordt deze suiker omgezet in vet en vooral buikvet
4. Slechte cholesterolwaarden: cortisol zorgt voor verhoogde ‘slechte’ LDL-Cholesterol en verlaagde ‘goede’ HDL-Cholesterol. Dit verhoogt de kans op atherosclerose en hart- en vaataandoeningen
5. Verhoogde bloeddruk: cortisol kan bloedvaten vernauwen, waardoor de weerstand tegen de bloedstroom toeneemt, wat op zijn beurt de bloeddruk verhoogt
6. Verhoogde insuline resistentie: langdurig verhoogde cortisolspiegels door chronische stress kunnen bijdragen aan een verhoogd risico op het ontwikkelen van diabetes type 2
7. Verhoogd risico op atherosclerose en hart- en vaataandoeningen
8. Verlaagde immuniteit: mensen met chronisch verhoogde cortisolniveaus kunnen vatbaarder zijn voor infecties, langzamer herstellen van ziektes, en een hoger risico hebben op het ontwikkelen van auto-immuunziekten
9. Versnelde huidveroudering: hoge niveaus van cortisol kunnen de productie van collageen in de huid verminderen, een eiwit dat essentieel is voor de stevigheid en elasticiteit van de huid. Dit kan leiden tot vroegtijdige rimpels en een verslapte huid
10. Slaapstoornissen: een verhoogd cortisolniveau, vooral in de avond, kan de slaap aanzienlijk verstoren door het moeilijker te maken om in slaap te vallen, de slaapkwaliteit te verminderen en bij te dragen aan slaapstoornissen zoals insomnie. Het beheersen van stress en het reguleren van cortisolniveaus zijn cruciaal voor een goede nachtrust. Slaapstoornissen zorgen voor onvolledig fysiek en mentaal herstel wat de negatieve stress spiraal kan versterken
11. Cognitieve impact: cortisol breekt je neuronen af, je hersenen krimpen, je geheugen, je denkvermogen, je concentratie en leervermogen gaan achteruit. Op termijn kan dit leiden tot degeneratieve aandoeningen zoals dementie, alzheimer parkinson
12. Mentale Impact: angststoornissen, burn-out en depressie

Chronische blootstelling aan hoge cortisolniveaus kan bijdragen aan de ontwikkeling of verergering van angststoornissen door de impact op de hersenen en de regulatie van emoties:

• Burn-out
  Het stresshormoon vreet je letterlijk leeg. Je wordt futloos en emotioneel kun je je afstandelijk, cynisch, uitgeput en opgebrand voelen. Deze symptomen zijn kenmerkend voor een burn-out
• Depressie
  Langdurige stress en hoge cortisolniveaus worden geassocieerd met een verhoogd risico op depressieve stoornissen. Negatieve emoties gaan domineren en je wordt moedeloos en neerslachtig

1. VERHOOGDE AANMAAK VAN BRAIN DERIVED NEUROTROPHIC (BDNF)
(referenties 1,2,3,4,5,6,7)

Bij cardio fitness en krachttraining wordt de ‘neurotrope’ stof BDNF (Brain Derived Neurotrophic Factor) aangemaakt.
Letterlijk een stof die je hersenen doen groeien, je neuronen worden hersteld, er worden nieuwe hersenconnecties aangemaakt, je geheugen en leerfuncties versterken en je concentratie en motivatie verbetert.
BDNF heeft een beschermend effect tegen de schadelijke gevolgen van langdurige blootstelling aan cortisol.
BDNF is een belangrijk eiwit voor het handhaven van hersengezondheid, vooral in stressvolle situaties.

2. Waarom is BDNF een BRAIN BOOSTER?

• Verbetert leer- en geheugenvermogen
• Activeert de productie van meer serotonine (feel good)
• Helpt bij het verwerven van nieuwe vaardigheden
• Verbeterde stemming
• Lagere percentages van de ziekte van Alzheimer en dementie
• Betere bescherming tegen angst, depressie en burn-out

3. FEEL GOOD hormonen worden aangemaakt: endorfines, serotonine en dopamine zorgen voor positieve emoties, een goed gevoel en motivatie.

4. GOOD NEWS knop (amygdala) staat op AAN!

In je hersenen zit een klein doosje, de amygdala (foto), die al je negatieve emoties bewaart en bewaakt. Deze ‘doos van pandora’ wordt geactiveerd door het stresshormoon cortisol. Door cortisol staat de switch knop van de amygdala op ‘bad news’. Als je vaak stress hebt zullen dus je negatieve emoties (verdriet, teleurstelling en pessimisme) overheersen. Je wordt prikkelbaar en soms lichtgeraakt. Dit vreet energie en je wordt op termijn moedeloos en depressief. Je verliest je motivatie en levenslust. Je loopt hoog risico op depressie of burn-out. Als je gaat fitnessen, wordt de switch knop van de amygdala, het emo-doosje in je hersenen, op ‘goed nieuws’ gezet. Je krijgt direct positieve energie en een optimistische attitude.

BDNF, de ‘brain booster’ wordt aangemaakt in het centraal zenuwstelsel. Het beschermt tegen cortisol (stresshormoon) en zorgt ervoor dat je positieve vibes en motivatie blijven en je hersenen kunnen resetten en regenereren.